Organizacja zadań oraz pozostałe  zagadnienia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy

W polskim systemie prawa pracy podstawowym aktem prawnym regulującym wzajemne prawa i obowiązki pracodawcy i pracowników, czyli stron stosunku pracy, jest Kodeks pracy (będącym jednym z polskich kodeksów prawnych).

Reguluje on w szczególności kwestie dotyczące stosunku pracy, wynagrodzeń, czasu pracy, urlopów pracowniczych oraz wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy. Kodeks pracy obowiązuje wszystkich pracowników bez wyjątku i w zdecydowanej większości przypadków jest stosowany bezpośrednio.

W przepisach Kodeksu pracy (w szczególności jego dziesiątego działu) zawarta jest przede wszystkim generalna zasada organizowania wszelkiej pracy w taki sposób, aby zatrudnieni przy niej pracownicy mieli zapewnione bezpieczne i higieniczne warunki pracy.

O tym, jakie warunki mają być spełnione przy poszczególnych czynnościach i procesach technologicznych w celu zapewnienia tej ochrony, informuje nas szereg przepisów wykonawczych wydawanych na podstawie delegacji zawartej w Kodeksie pracy, takich jak rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy określające wymagania dotyczące konstrukcji maszyn i urządzeń, stosowania substancji niebezpiecznych, warunków dozoru technicznego, ruchu na drogach publicznych oraz bhp przy wykonywaniu różnych innych prac. Przepisy te konkretyzują i precyzują ogólne obowiązki pracodawcy zawarte w Kodeksie pracy.

Poniżej przedstawiono pozostałe podstawowe zagadnienia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy.

Podstawowe obowiązki pracodawcy

Obowiązki osoby kierującej pracownikami

Prawa i obowiązki pracownika

Organizowanie okresowych badań lekarskich pracowników

Czynniki niebezpieczne, szkodliwe dla zdrowia oraz warunki uciążliwe w środowisku pracy

Środki ochrony zbiorowej i indywidualnej

Badania i pomiary warunków uciążliwych oraz czynników szkodliwych dla zdrowia

Prace szczególnie niebezpieczne

Maszyny i urządzenia techniczne

Przekazywaniu do użytkowania nowo wybudowanych lub przebudowywanych obiektów budowlanych, albo ich części, w których przewiduje się pomieszczenia pracy, urządzenia produkcyjne oraz inne urządzenia mające wpływ na warunki pracy i bezpieczeństwo pracowników

Analiza stanu bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy

Analiza stanu bezpieczeństwa i higieny pracy jest jednym z najważniejszych dokumentów potwierdzających stan realizacji wymogów bhp w zakładzie. Jest oceną stanu bezpieczeństwa w firmie, porównaniem go z obowiązującymi w tym zakresie przepisami i wskazaniem ewentualnych nieprawidłowości, dokonywaną na podstawie gruntownej znajomości poziomu bezpieczeństwa pracy w danym zakładzie.

Jest również oceną realizowania zadań służby bhp w zakładzie oraz wynikowym audytem przestrzegania przez pracodawcę wymogów prawnych wobec siebie i pracowników. Analiza stanu bezpieczeństwa i higieny pracy stanowi tzw. raport otwarcia, do wykonywania zadań przez pracownika służby bhp i obowiązków pracodawcy.

Analiza pozwala stwierdzić, czy pracodawca wywiązuję się ze swoich podstawowych obowiązków, czyli czy:

1) organizuje pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy,

2) zapewnia przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bhp i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonywanie tych poleceń,

3) zapewnia wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru na warunkami pracy,

4) zapewnia wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy oraz innych obowiązków zawartych w Kodeksie pracy.

Szczegóły dotyczące analizy stanu bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy

Okresowa kontrola warunków pracy oraz przestrzegania przepisów oraz zasad bhp w zakładzie pracy

Okresowa kontrola warunków pracy oraz przestrzegania przepisów oraz zasad bhp w zakładzie pracy to czynności polegające na ocenie stanu faktycznego oraz porównaniu tego stanu z obowiązującymi przepisami oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy.

Taka kontrola może dotyczyć samych pracowników lub innych osób wykonujących pracę i wtedy mówimy o podmiocie kontroli. Jeśli dotyczy np. urządzeń, pomieszczeń pracy, czy szerzej – warunków pracy, wówczas mówimy o przedmiocie kontroli.

Szczegóły dotyczące wykonywania kontroli okresowej warunków pracy oraz przestrzegania przepisów i zasad bhp

Służba bezpieczeństwa i higieny pracy

Kodeks pracy nakłada na pracodawcę obowiązek tworzenia w zakładzie pracy służby bhp, która pełni funkcje doradcze i kontrolne w zakresie bhp. Kontrola warunków pracy, a także zadania w zakresie bhp dotyczą w takim samym stopniu pracodawcy zatrudniającego tylko 1 pracownika, jak i pracodawcy, który zatrudnia 100 i więcej pracowników.

Szczegóły dotyczące powierzania zadań pracownikom służby bhp

Zadania kontrole i doradcze w zakresie bhp mogą być realizowane przez samego pracodawcę, który ukończył odpowiednie szkolenie lub pracownika służb bhp, pracownika łączącego te obowiązki z innymi zadaniami oraz specjalistę (inspektora) bhp niebędącego pracownikiem zakładu. Warunkiem wykonywania tych zadań przez każdego z nich jest posiadanie odpowiednich kwalifikacji wymaganych od służby bhp.

Szczegóły dotyczące wymagań kwalifikacyjnych pracownika służby bhp

Uprawnienia pracownika służby bhp